Abhaz Müzik Aletleri
Abhaz Müzik Aletleri
Aphartsa
Aphartsa Abhazların eski iki telli, yaylı ulusal çalgısıdır. Günümüze kadar hemen hemen ilk şekliyle korunmuştur. Çeşitli zamanlarda Abhazların yaşantısını anlatan bazı yazarların (1) ifadeleri dışında aphartsa, ardında hiçbir yazılı belge bırakmamıştır ve bu çalgı yavaş yavaş halkın kullanımından çıkmıştır.
18. yüzyılın sonunda aphartsa henüz bütün Abhazya’da yaygın olarak kullanılıyordu. Dal,
Tsabal, Abjua ve Bzıb’ta, ülkenin her yöresinde bu çalgı eşliğinde daha çok epik-kahramanlık özelliği taşıyan şarkılar söyleniyordu. Günlük yaşama o kadar yerleşmişti ki hemen her evde duvara asılı bir aphartsa görmek mümkündü. Asmak için çalgının sapına küçük yuvarlak bir delik açılıyordu.
Bugün aphartsaya en çok Gudauta Abhazları arasında rastlanıyor. Kaldahuara, Cırhua, Othara ve Lıhnı köylerindeki şarkı ve halk oyunları ekiplerinde aphartsa çalanlar bulunuyor.
Bu çalgı Oçamçira bölgesinde daha az yaygındır. 1963 te bu bölgedeki köylerde aphartsası olan ve çalabilen sadece iki kişi bulabildik.
Sohum ve Gagra’da aphartsaya artık çok nadir rastlanmaktadır; Gal’de ise bugün artık bu çalgıyı unutulmuş saymak gerekir.
Aphartsanın bu bölgelerde kaybolmasının nedeni, buradaki köylerde bunu çalan Abhazların 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda tamamen Türkiye’ye göç etmiş olmasıdır. Gal bölgesinde Abhaz aphartsasının yerini Gürcü çongurisi almıştır.
MENÜ
